Βαζιούλιν: Η Λογική της Ιστορίας

Βαζιούλιν Β.Α. Η Λογική της Ιστορίας. Ζητήματα Θεωρίας και
Μεθοδολογίας

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Μήπως βιώνουμε το τέλος της
ιστορίας; Μήπως η ανθρωπότητα είναι καταδικασμένη να αυτοκαταστραφεί σ’ ένα
κόμβο ανυπέρβλητων, ανορθόλογων και ακατάληπτων αδιεξόδων; Μήπως δεν υπάρχει
πλέον νόημα και προοπτική για τον άνθρωπο; Και όμως, η ιστορία έχει τους
νόμους της, έχει τη λογική της… Στο παρόν βιβλίο προτείνεται μια πρωτότυπη
επιστημονική ανακάλυψη: η εννοιολογική σύλληψη της δομής της κοινωνίας και της
ανάπτυξής της. Είναι η μοναδική μετά το «Κεφάλαιο» του Κ. Μαρξ διαλεκτική
σύνθεση στο πεδίο της κοινωνικής θεωρίας και της κοινωνικής φιλοσοφίας. Μια
σύνθεση που δρομολογεί την διαλεκτική υπέρβαση – άρση του κεκτημένου της
κοινωνικής θεωρίας, και ιδιαίτερα του κλασικού μαρξισμού. Προέκυψε μέσω της
δημιουργικής χρησιμοποίησης και ανάπτυξης της λογικής του «Κεφαλαίου», που
επέτρεψε στον συγγραφέα να αναδείξει συστηματικά την ενδότερη αμοιβαία
συνάφεια των νόμων και των κατηγοριών της θεωρίας της κοινωνικής ανάπτυξης.
Σελ. 450

Β. Α. Βαζιούλιν

Βαζιούλιν: Η Λογική της Ιστορίας – Διαβάστε το

Η ιστορική
διαδικασία αναλύεται εδώ υπό το πρίσμα της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ φυσικού και
κοινωνικού. Η ώριμη αταξική κοινωνία, η χειραφετημένη από την εκμετάλλευση και
ενοποιημένη σε παγκόσμια κλίμακα ανθρωπότητα, εξετάζεται ως η αυθεντικά
ανθρώπινη ιστορία έναντι της προϊστορίας της ανθρωπότητας, στα πλαίσια μιας
πρωτότυπης (όχι εμπειρικής – περιγραφικής, ούτε και σχηματικής) θεωρητικής
περιοδολόγησης της ιστορίας.

Η ιστορία δεν
είναι αποκλειστικό πεδίο δράσης του τυχαίου και της βουλητικής αυθαιρεσίας. Το
παρελθόν, το παρόν και οι προοπτικές ανάπτυξης της ανθρωπότητας συγκροτούν μιαν
ενιαία νομοτελή διαδικασία. Οι νόμοι που διέπουν την κοινωνική ανάπτυξη δεν
είναι στατικοί και αμετάβλητοι. Η νομοτέλεια της ιστορίας ανακύπτει,
διαμορφώνεται και ωριμάζει μέσα στο γίγνεσθαι της κοινωνικής ολότητας και
εκδηλώνεται ιδιότυπα στις εκάστοτε εποχές, αίροντας βαθμηδόν την απροσδιοριστία
της. Οι άνθρωποι μπορούν να επιταχύνουν είτε να επιβραδύνουν αυτή την νομοτελή
ανάπτυξη, αλλά δεν μπορούν να την καταργήσουν ή να την αγνοήσουν.

Το εγχείρημα του
Β.Α. Βαζιούλιν συλλαμβάνει και αναδεικνύει τη λογική αυτής της νομοτελούς
ανάπτυξης. Ως θεωρητική και μεθοδολογική διάγνωση και πρόγνωση, ως αφετηρία μιας
νέας στρατηγικής ερευνητικών –και οιονεί πρακτικών- προγραμμάτων, θα αποτελέσει
μοναδικό στοιχείο αυτογνωσίας και αυτοσυνειδησίας για τον άνθρωπο που ανησυχεί
για τα προβλήματα και τα αδιέξοδα της εποχής μας, για όσους δεν αρκούνται στον
ρόλο του απλού θεατή του γίγνεσθαι και των προοπτικών της ανθρωπότητας…

Για τον
συγγραφέα:

Ο Βίκτορ
Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν γεννήθηκε στη Μόσχα το 1933. Είναι Καθηγητής της
Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Λομονόσοφ της Μόσχας, από τους
σημαντικότερους σοβιετικούς στοχαστές, ιδρυτής μιας νέας κατεύθυνσης στο πεδίο
της φιλοσοφίας, της διαλεκτικής λογικής και μεθοδολογίας της επιστήμης και της
κοινωνικής θεωρίας.

Τα βασικά
επιστημονικά επιτεύγματα του Β.Α. Βαζιούλιν είναι τα ακόλουθα:

1. Η αποκάλυψη
της λογικής του θεωρητικού μέρους του «Κεφαλαίου» του Κ. Μαρξ, της διαλεκτικής
μεθοδολογίας του οργανικού όλου.

2. Η
συγκεκριμένη-ιστορική προσέγγιση του μαρξισμού, ως επιστημονικού συστήματος,
αναπτυσσόμενου μέσω της εμφάνισης και επίλυσης νομοτελών αντιφάσεων.

3. Η ανάδειξη
του θεωρητικού και μεθοδολογικού κεκτημένου του μαρξισμού, των ιστορικών
δυνατοτήτων και περιορισμών του.

4. Η προσέγγιση
της επιστημονικής νόησης ως φυσικοϊστορικής διαδικασίας.

5. Η ανακάλυψη
της λογικής της δομής και της ιστορίας της ανθρωπότητας.

Οι επιστημονικές
ανακαλύψεις του, ως «επιστημονική προσπάθεια επαναστατικοποίησης της επιστήμης»
και θεωρητικής εξέτασης των βαθύτερων αναγκών της ανθρωπότητας, άνοιξαν το δρόμο
για την διαλεκτική ανάπτυξη – «άρση» του μαρξισμού, μέσω της «άρσης» του
ιστορικού υλισμού, διανοίγοντας ένα φάσμα νέων ερευνητικών προγραμμάτων.

Το ερευνητικό
και παιδαγωγικό έργο του Β.Α. Βαζιούλιν είναι εσωτερικά συνυφασμένο με την στάση
ζωής του. Ποτέ δεν υπέκυψε, ποτέ δεν ενέδωσε σε άνωθεν πιέσεις και διαθέσεις του
συρμού. Η σκέψη και η στάση του θεωρούταν «αιρετική» επί Ε.Σ.Σ.Δ. Ακόμα πιο
«αιρετική» φαντάζει στους πεζούς καιρούς μας. Είναι δύσκολο να είναι κάποιος
επαναστάτης στην επιστήμη σε συνθήκες καταιγιστικής αντεπίθεσης του πραγματισμού
και κάθε λογής ανορθολογισμού. Ακόμα δυσκολότερο, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι
να συνειδητοποιήσει κάποιος την ζωτική σημασία της ανάπτυξης της κοινωνικής
θεωρίας και σε αντίθεση με το ρεύμα, σκόπιμα να αφιερώνει τις προσπάθειές του σ’
αυτή την κατεύθυνση.

Βασικά έργα
του:

Η Λογική του
"Κεφαλαίου" του Κ.Μαρξ. 1968, 2002

Το γίγνεσθαι της
μεθόδου επιστημονικής έρευνας του Κ.Μαρξ. (Λογική πτυχή). 1975

Η διαλεκτική της
ιστορικής διαδικασίας και η μεθοδολογία της έρευνάς της. 1978

Η Λογικής της
Ιστορίας. 1988, 2005