Καρλ Μαρξ: για το κράτος

Καρλ Μαρξ: για το κράτος


ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Οι θελόγοι του μεσαίωνα διαχώριζαν ήδη τα συμβόλαια σε pactum unionis ή ενότητας όπου οι απομονωμένοι άνθρωποι συμφωνούν μεταξύ τους να δημιουργήσουν μια κοινωνία και σε pactum subietionis ή υποταγής όπου η κοινωνία δημιουργείται μεταφέροντας ή υποτάσσοντας την κυριαχία του καθενός σε κάποιον κυρίαρχο ηγεμόνα. Ο Τόμας Χομπς (1588-1679) συνενώνει τις δύο αυτές μορφές συμβολαίου σε μια. Με μια και μόνον πράξη οι άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται στη φυσική κατάσταση κάνουν ένα συμβόλαιο μεταξύ τους και αποφασίζουν ν’αποδώσουν στους εαυτούς τους έναν κυρίαρχο. Αυτός ο κυρίαρχος είναι το κράτος το οποίο ο Χομπς ονομάζει Λεβιάθαν, εμπνευσμένος – κι αυτό δεν είναι τυχαίο- από το παντοδύναμο βιβλικό θαλάσσιο τέρας της Παλαιάς Διαθήκης.


ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ:

Karl_Marx_gia_Kratos.pdf

Καρλ Μαρξ για το Κράτος

Λεβιάθαν

Να, η μεγάλη κι η πλατιά η θάλασσα
εκεί μέσα κινούνται αναρίθμητα
ζώα,μικρά όπως και μεγάλα.
Εκεί καράβια ταξιδεύουν
κι ετούτος ο Λεβιάθαν που τον έφτιαξες
για να παίζει σ’αυτήν.

ΨΑΛΜΟΙ 104:25-26

Την ημέρα εκείνη ο Κύριος με το βαρύ, το μεγάλο και δυνατό του ξίφος θα τιμωρήσει τον Λεβιάθαν το φίδι που συστρέφεται και ξεφεύγει, θα σκοτώσει το δράκοντα της θάλασσας.

ΗΣΑΪΑΣ 27:1

Οι θελόγοι του μεσαίωνα διαχώριζαν ήδη τα συμβόλαια σε pactum unionis ή ενότητας όπου οι απομονωμένοι άνθρωποι συμφωνούν μεταξύ τους να δημιουργήσουν μια κοινωνία και σε pactum subietionis ή υποταγής όπου η κοινωνία δημιουργείται μεταφέροντας ή υποτάσσοντας την κυριαχία του καθενός σε κάποιον κυρίαρχο ηγεμόνα.

Ο Τόμας Χομπς (1588-1679) συνενώνει τις δύο αυτές μορφές συμβολαίου σε μια. Με μια και μόνον πράξη οι άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται στη φυσική κατάσταση κάνουν ένα συμβόλαιο μεταξύ τους και αποφασίζουν ν’αποδώσουν στους εαυτούς τους έναν κυρίαρχο.

Αυτός ο κυρίαρχος είναι το κράτος το οποίο ο Χομπς ονομάζει Λεβιάθαν, εμπνευσμένος – κι αυτό δεν είναι τυχαίο- από το παντοδύναμο βιβλικό θαλάσσιο τέρας της Παλαιάς Διαθήκης.

Η παρομοίωση θα επανέλθει στο άρθρο του Ν.Ι. Μπουχάριν “Προς μια θεωρία του Ιμπεριαλιστικού Κράτους”(1915):

“Το γενικό μοτίβο της ανάπτυξης του κράτους έχει λοιπόν ως εξής : στην αρχή το κράτος είναι ο μοναδικός οργανισμός(organization) της κυρίαρχης τάξης. Μετά άλλοι οργανισμοί αρχίζουν να εμφανίζονται, ο αριθμός των οποίων πολλαπλασιάζεται ειδικά την εποχή του χρηματιστικού καπιταλισμού. Το κράτος μεταμορφώνεται από το μοναδικό οργανισμό της κυρίαρχης τάξης σε ένα από τους θεσμούς της, η διαφορά του έγκειται στο ότι έχει το πιο γενικό χαρακτήρα από όλους τους οργανισμούς.Τέλος, το τρίτο στάδιο φθάνει όπου το κράτος καταπίνει αυτούς τους οργανισμούς και ακόμα περισσότερο γίνεται ο μοναδικός παγκόσμιος μηχανισμός της κυρίαρχης τάξης με ένα εσωτερικό, τεχνικό καταμερισμό εργασίας. Τα πάλαι-ποτέ ανεξαρτητα οργανωτικά συγκροτήματα γίνονται τμήματα ενός γιγάντιου κρατικού μηχανισμού, που χτυπάει τον ορατό και αόρατο έχθρο με καταστρεπτική δύναμη. Έτσι αναδύεται ο ολοκληρωμένος τύπος του σύγχρονου ληστρικού κράτος, ο σιδερένιος οργανισμός, που με τα ισχυρά, σαρωτικά νύχια του αγκαλιάζει το ζωντανό σώμα της κοινωνίας. Αυτός είναι ο Νέος Λεβιάθαν, μπροστά στον οποίο η φαντασία του Τόμας Χομπς φαίνεται σαν παιχνιδι παιδιού”

Τα άρθρα του Μπουχάριν θα αποτελέσουν και το έναυσμα για την εκ νέου και εις βάθος ενασχόληση του Β.Ι. Λένιν με το κράτος (τέλη 1916 – αρχές 1917) (βλ. τόμος 33 Απάντων, “Κράτος και Επανάσταση” & “Μαρξιμός και κράτος”).

*** Συλλογή άρθρων και κειμένων του Καρλ Μαρξ για το κράτος ***

Επιμέλεια/επιλογή κειμένων Γιάννης Μηλιός , μετάφραση Τάσος Κυπριανίδης , Εκδόσεις Εξάντας (σελίδες : 314)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΜΕΡΟΣ Ι - Η πολιτική και κοινωνική εξουσία του κεφαλαίου και το αστικό κράτος

ΜΕΡΟΣ ΙΙ - Το αστικό κράτος και η πάλη των τάξεων

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ – Η οικονομική λειτουργία του αστικού κράτους

ΜΕΡΟΣ ΙV - Κράτος και πολιτική εξουσία στους προκαπιταλιστικούς τρόπους παραγωγής

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ